Start november 2024
Salonfähig?
In 2024 is het 150 jaar geleden dat een groep
vooruitstrevende kunstenaars een tentoonstelling organiseerde in de fotostudio
van de beroemde fotograaf Nadar. Deze groep zou korte tijd later beroemd worden
onder de (scheld)naam ‘De impressionisten.”
Frankrijk kent een lange traditie
op het gebied van de kunstenaarsopleiding. In 1648 werd de eerste gerenommeerde
Parijse kunstacademie opgericht. De École des Beaux-Arts dicteerde
eeuwenlang waaraan goede kunst moest voldoen. Enkele kunstenaars van naam die
hier afstudeerden waren: Eugène Delacroix, Théodore Géricault en Jean Auguste
Dominique Ingres. Naar goed gebruik konden talentvolle kunstenaars regelmatig
hun werken tonen op de Salon waar het gegoede publiek in grote getale naar
toetrok. Zeker in de 19e eeuw was het van levensbelang voor de carrière
van de kunstenaar dat hij op de Salon werd getoond. In dezelfde periode
ontwikkelde Parijs zich tot hoofdstad van de kunst waardoor steeds meer
kunstenaars hun werken wilden tonen met als gevolg dat steeds meer kunstenaars
werden afgewezen door de niet geheel onpartijdige ballotagecommissie van de
Salon.
In 1863 barste de bom en moest
zelfs keizer Napoleon III eraan te pas komen om de gemoederen te bedaren. De
Salon des Refusés werd in het leven geroepen. Beroemde werken die op deze
tentoonstelling waren te zien, waren onder meer: Le Déjeuner sur l’herbe van
Manet en Symfonie in Wit nr. 1 van Whistler.
Door deze tentoonstelling kwam een nieuwe generatie
kunstenaars op het idee om onafhankelijk van de officiële Salon zelf exposities
te gaan organiseren en uiteindelijk de kunst te bevrijden uit het strakke keurslijf
van de Academie. Naast de eerder genoemde impressionisten, organiseerden ook de
fauvisten en de kubisten hun eigen tentoonstellingen in de vorm van de Salon
des Indépendants en de Salon d’Automne.
In deze reeks van vijf lessen gaan we in op het ontstaan en de geschiedenis van de Salon maar ook op de nieuwe generatie kunstenaars die aan het einde van de 19e eeuw alternatieve tentoonstellingen begonnen te organiseren.
