Eros en Antheros

Vandaag, 14 februari, is het Valentijnsdag en maakt de beroemde liefdesgod Eros (Amor) overuren.

Minder bekend is zijn broertje Anteros met wie hij hier wordt afgebeeld in de sculptuur uit 1630 van Alessandro Algardi.


Kan een afbeelding zijn van sculptuur

Alessandro Algardi, 'Eros en Antheros', 1630
The Princely Collections, Liechtenstein

Toen de kleine Eros opgroeide, weigerde hij op een gegeven moment verder te groeien. Hij vertelde zijn moeder, Aphrodite (Venus) dat alleen de komst van een broertje zijn probleem kon oplossen. Met de komst van Anteros, werd ook het symbool van de wederzijdse liefde geboren. Liefde kan immers alleen groeien wanneer zij beantwoord wordt.

Vaak worden de broertjes in gevecht uitgebeeld, zoals ook hier het geval is. Op zich geen vreemd gegeven, kleine jongens vliegen elkaar immers regelmatig in de haren maar in dit specifieke geval zit daar uiteraard een diepere betekenis achter.

Eros en Antheros worden al van oudsher vechtend of in een omhelzing uitgebeeld. Hier moeten we het vechten niet opvatten als een ruzie maar staat het symbool voor de kracht van de wederzijdse gevoelens.

Onder invloed van het humanisme kwam er in de renaissance nog een nieuwe interpretatie bij. In deze periode maakte men onderscheid tussen de 'goddelijke liefde' (de contemplatieve omgang met God) en de 'aardse liefde' (gebaseerd op seksualiteit). Deze tweeledigheid van de liefde toont Algardi ons in dit beeld.
Als we goed kijken zien we dat de achterover buigende jongen (Eros, te herkennen aan zijn hand die op de pijlkoker steunt) een blinddoek heeft gedragen die nu door Antheros verwijderd wordt, de doek is nog net op het voorhoofd van Eros te zien. De geblinddoekte Eros staat symbool voor de wellustige liefde maar door de daad van Antheros worden de ogen van zijn broer geopend en krijgt de hogere liefde de overhand.

In 2020 was het beeld van Algardi in het Rijksmuseum te bewonderen tijdens de tentoonstelling Caravaggio-Bernini. Barok in Rome.