Museumtip Rome: Casa Museo di Giorgio de Chirico

In mijn vorige blog schreef ik over museumtips voor een bezoek aan Parijs maar natuurlijk heeft Europa nog veel meer aan museumschatten te bieden. Vandaag neem ik u mee naar een onbekend museum in Rome dat ik meteen in mijn hart heb gesloten: het Casa Museo di Giorgio de Chirico.

Afgelopen juni waren IJsbrand en ik een week in de Eeuwige Stad. Al tijdens de eerste dag zagen we aan het Piazza di Spagna nummer 31, een paar meter voorbij de Spaanse Trappen, een gevelsteen met daarop de aanwijzing dat dit het voormalig woonhuis was van Giorgio de Chirico, meester van de metafysische schilderkunst. Omdat het inmiddels al avond was, was het museum gesloten en we besloten de volgende dag terug te keren. De volgende ochtend troffen we in de schemerachtige gang van het zeventiende eeuwse Palazzetto del Borgognoni een conciërge die ons vertelde dat het museum alleen op afspraak met een rondleiding te bezichtigen was. Reserveren hiervoor kon alleen via de website. Gelukkig bleek dat er twee dagen later om 10.00 uur in de ochtend een Engelstalige rondleiding gepland stond en dat er nog mogelijkheid was hierbij aan te sluiten.

Twee dagen later keerden wij weer terug naar het Palazzetto del Borgognoni waar dezelfde conciërge ons deze keer richting de trap dirigeerde. We klommen zo’n drie etages omhoog om tenslotte bij een gesloten huisdeur aan te komen. We belden aan en werden hartelijk door de gids ontvangen. Zij verwachtte nog een paar gasten en verzocht ons plaats te nemen in een zitkamer. Het leek of de tijd hier sinds de jaren zeventig had stilgestaan en ik verwachtte ieder moment dat de tussendeur zou openen en Giorgio of zijn vrouw Isa de kamer zou betreden.

Toen de groep voor de rondleiding compleet was (deze ochtend zes personen), opende de gids de tussendeuren naar de woonvertrekken van Giorgio en Isa de Chirico. Het was letterlijk een stap terug in de tijd want sinds de dood van Isa, in 1990, is aan het interieur niets veranderd.¹ Giorgio stierf al eerder, in 1978, maar het appartement ademt nog steeds de sfeer van de meester uit. Zelfs de flessen van zijn favoriete dranken staan nog steeds geopend en wel op een bijzettafel voor hem klaar.

Giorgio de Chirico werd in 1888 in Volos (Griekenland) geboren uit Italiaanse ouders. Na diverse kunstopleidingen in verschillende Europese steden hield hij zich vanaf de Eerste Wereldoorlog bezig met de metafysische schilderkunst, een Italiaanse kunststroming die grote overeenkomsten vertoont met het magisch realisme en het surrealisme. Het is dan ook niet verwonderlijk dat De Chirico een belangrijke bron van inspiratie was voor kunstenaars als Salvador Dalí en Carel Willink. Na de Eerste Wereldoorlog vestigde De Chirico zich in het vaderland van zijn ouders en in 1948 betrok hij het huis bij de Spaanse Trappen waar hij de laatste dertig jaar van zijn leven zou doorbrengen.

Door zijn woning te betreden, leer je de meester pas echt goed kennen. Zijn enorme voorliefde voor licht, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat niet de ruime slaapkamer met uitzicht op de Spaanse Trappen zijn favoriete slaapkamer was, maar de benauwend kleine kamer met de beste lichtinval in de vroege ochtend.  Naast de vele kunstwerken die in de woning zijn achter gebleven, is het atelier van de meester het pronkstuk van het museum. Ook hiervoor geldt dat het eruit ziet of de kunstenaar even een wandeling aan het maken is maar ieder moment in zijn atelier kan terugkeren. Uitzondering is wel de glazen wand die de kwasten, verftubes en kleine rekwisieten moet beschermen tegen grijpgrage handen. Het is wel mogelijk achter de schildersezel te kijken en daar krijgt men nog een bijzondere inkijk in het leven van de Chirico. Aan de achterzijde zijn namelijk enkele talismannen bevestigd, waaronder een koebel en een hoefijzer, die de kunstenaar tegen het ongeluk moesten beschermen. De Chirico was een zeer bijgelovig man. Dit bijgeloof heeft hem overigens meer geluk gebracht dan we misschien zouden denken. Hij weigerde in een Parijs restaurant aan tafel nummer 13 plaats te nemen. In plaats daarvan koos hij voor een andere tafel. Hieraan zat op dat moment Isabella Pakszwer Far, later ook wel bekend als Isa de Chirico.

Een bezoek aan Casa Museo di Giorgio de Chirico is een echte aanrader. Het is alsof u persoonlijk bij de Grieks-Italiaanse meester te gast bent.

Reserveren is verplicht en kan via de website van de Fondazione De Chirico: http://prenotazioni.fondazionedechirico.org/

 

1. Isa had op haar beurt de woonvertrekken al zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat behouden.